سفته یکی از ابزارهای مالی مهم است که در بسیاری از معاملات تجاری و شخصی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این سند مالی به‌عنوان یکی از روش‌های تضمین پرداخت در آینده، میان دو طرف معامله (وام‌دهنده و وام‌گیرنده) مورد استفاده قرار می‌گیرد. سفته به‌طور عمده برای تضمین تعهدات مالی استفاده میشود و در صورتی که فرد تعهد خود را به موقع انجام ندهد، شخص دریافت‌کننده سفته می‌تواند آن را برای دریافت مبلغ مورد نظر اجرایی کند. به عبارت دیگر، سفته به‌عنوان یک نوع وثیقه عمل می‌کند.
تعریف سفته
سفته یک سند مالی است که در آن شخص صادرکننده (که به آن “سفته‌کش” گفته میشود) تعهد می‌کند که مبلغ مشخصی را در تاریخ معین به شخص دیگر (که به آن “دارنده سفته” گفته میشود) پرداخت کند. این سند به‌طور معمول برای تضمین پرداخت‌های کوتاه‌مدت یا به‌عنوان وسیله‌ای برای تامین مالی در مواردی چون قرض و وام استفاده میشود. در واقع، سفته یک نوع از “اسناد قابل وصول” است که اعتبار آن تحت شرایط و قوانین خاصی قابل اجرایی است.
ویژگی‌های سفته شامل موارد زیر میشود:
- تاریخ صدور
- مبلغ مشخص
- امضای صادرکننده
- نام دریافت‌کننده
- تاریخ پرداخت
کاربردهای اصلی سفته
- تضمین وام‌ها و قرض‌ها
یکی از رایج‌ترین کاربردهای سفته در معاملات مالی، تضمین وام‌ها یا قرض‌های کوتاه‌مدت است. به‌عنوان مثال، در صورتی که فردی از بانک یا یک فرد دیگر وام بگیرد، ممکن است برای اطمینان از بازپرداخت، سفته‌ای صادر کند. - تامین مالی در تجارت
در دنیای تجارت، بخصوص در معاملات بین شرکت‌ها، برای اطمینان از انجام تعهدات مالی مانند پرداخت کالا یا خدمات، از سفته استفاده میشود. در این حالت، سفته یک نوع تضمین برای انجام پرداخت‌ها یا تسویه حساب‌های آینده است. - وثیقه در قراردادهای اجاره
در برخی از قراردادهای اجاره، صاحب‌خانه ممکن است از مستاجر بخواهد که سفته‌ای به‌عنوان تضمین برای رعایت شرایط قرارداد اجاره و پرداخت به‌موقع اجاره بها ارائه دهد. - تبادل کالا و خدمات
در معاملات بدون انتقال فوری پول، طرفین می‌توانند با استفاده از سفته توافق کنند که مبلغ مورد نظر در آینده پرداخت شود. این نوع استفاده از سفته در معاملات روزمره نیز رایج است.
در مجموع، سفته ابزاری است که با کاربردهای متعدد خود در دنیای مالی و تجاری، به‌عنوان یک تضمین معتبر برای پرداخت‌های آتی در نظر گرفته میشود.
نکات حقوقی مهم قبل از دادن سفته
قبل از دادن سفته، آگاهی از برخی نکات حقوقی می‌تواند از بروز مشکلات و اختلافات در آینده جلوگیری کند. سفته به‌عنوان یک سند مالی معتبر نیاز به رعایت شرایط و ضوابط خاصی دارد تا از نظر قانونی معتبر و قابل اجرا باشد. در این بخش به بررسی مهم‌ترین نکات حقوقی قبل از دادن سفته می‌پردازیم.
مسئولیت‌ها و تعهدات در سفته
- تعهد به پرداخت مبلغ مشخص
صادرکننده سفته (سفته‌کش) تعهد می‌کند که مبلغی را در تاریخ معین به دارنده سفته پرداخت کند. این تعهد باید به‌طور دقیق و شفاف در متن سفته ذکر شود. در صورتی که صادرکننده از پرداخت مبلغ خودداری کند، دارنده سفته می‌تواند از طریق مراجع قانونی اقدام به وصول مبلغ کند. - پرداخت مبلغ در تاریخ معین
تاریخ ذکر شده در سفته باید دقیق باشد. اگر صادرکننده در تاریخ مشخص شده مبلغ را پرداخت نکند، دارنده سفته حق دارد از صادرکننده مبلغ را مطالبه کند یا از طریق طرح دعوا اقدام به وصول آن نماید. این تاریخ باید به‌طور واضح در سفته ذکر شود تا هیچ گونه تردیدی در مورد زمان پرداخت باقی نماند. - مسئولیت صادرکننده در صورت عدم پرداخت
در صورت عدم پرداخت مبلغ سفته در تاریخ مشخص، صادرکننده مسئول است و ممکن است به مجازات‌های قانونی نظیر پرداخت خسارت، جریمه، یا حتی دستگیری و زندانی شدن محکوم شود. در نتیجه، صادرکننده باید به تعهد خود پایبند باشد و مبلغ را به‌موقع پرداخت کند.
شرایط قانونی برای اعتبار سفته
- وجود اطلاعات کامل و دقیق
برای اعتبار قانونی سفته، باید تمام اطلاعات ضروری به‌طور دقیق در آن ذکر شود. این اطلاعات شامل:
- نام کامل صادرکننده و گیرنده
- مبلغ مورد نظر
- تاریخ دقیق صدور و تاریخ پرداخت
- امضای صادرکننده
هرگونه کمبود یا اشتباه در این اطلاعات می‌تواند منجر به غیرقانونی بودن یا بی‌اعتباری سفته شود.
- نام کامل صادرکننده و گیرنده
- امضاء معتبر
یکی از اصلی‌ترین شرایط برای اعتبار سفته، امضای صادرکننده است. بدون امضاء، سفته از نظر قانونی معتبر نخواهد بود و نمی‌توان از آن برای مطالبه مبلغ استفاده کرد. - عدم وجود شرایط مشروط یا موانع قانونی
سفته باید به‌صورت آزادانه و بدون شرایط مشروط صادر شود. برای مثال، صادرکننده نمی‌تواند در سفته قید کند که «این مبلغ را تنها در صورت پرداخت مبلغی دیگر پرداخت خواهد شد». هرگونه شرط اضافی می‌تواند اعتبار سفته را تحت‌الشعاع قرار دهد.
قوانین مرتبط با صدور و برگشت سفته
- قوانین صدور سفته
- سفته باید به‌صورت مکتوب و با اطلاعات کامل صادر شود. اگر سفته به‌صورت شفاهی یا با شرایط مبهم صادر شود، فاقد اعتبار قانونی خواهد بود.
- صادرکننده باید از نظر قانونی قادر به پرداخت مبلغ سفته باشد. به عبارت دیگر، اگر صادرکننده مالی ندارد یا در وضعیت ورشکستگی است، ممکن است در صورت عدم پرداخت دچار مشکلات حقوقی شود.
- برای صدور سفته، فرد صادرکننده باید به سن قانونی (۱۸ سال تمام) رسیده باشد و از توانایی عقلانی برای قبول تعهدات مالی برخوردار باشد.
- سفته باید به‌صورت مکتوب و با اطلاعات کامل صادر شود. اگر سفته به‌صورت شفاهی یا با شرایط مبهم صادر شود، فاقد اعتبار قانونی خواهد بود.
- برگشت سفته
- در صورت عدم پرداخت مبلغ سفته در تاریخ معین، دارنده سفته می‌تواند آن را به مرجع قضایی برای وصول مبلغ معرفی کند. برگشت سفته باید طبق فرایندهای قانونی انجام شود و دارنده سفته باید مستندات لازم (مانند اصل سفته و هویت صادرکننده) را ارائه دهد.
- در برخی موارد، ممکن است صادرکننده قادر به پرداخت نباشد. در این صورت، دارنده سفته می‌تواند از طریق دادگاه اقدام کند تا میزان بدهی به‌طور قانونی دریافت شود. اگر صادرکننده از پرداخت مبلغ خودداری کند، ممکن است به مجازات‌های کیفری یا جریمه‌های مالی محکوم شود.
- در صورت عدم پرداخت مبلغ سفته در تاریخ معین، دارنده سفته می‌تواند آن را به مرجع قضایی برای وصول مبلغ معرفی کند. برگشت سفته باید طبق فرایندهای قانونی انجام شود و دارنده سفته باید مستندات لازم (مانند اصل سفته و هویت صادرکننده) را ارائه دهد.
- قوانین مربوط به انتقال سفته
سفته قابل انتقال به دیگران است. در این صورت، فردی که سفته را دریافت می‌کند (دارنده جدید)، می‌تواند مبلغ را از صادرکننده مطالبه کند. این انتقال باید به‌طور رسمی و با درج مشخصات منتقل‌کننده و دریافت‌کننده در پشت سفته انجام شود تا اعتبار قانونی داشته باشد.
در نهایت، هرگونه کوتاهی یا اشتباه در رعایت شرایط قانونی صدور و برگشت سفته می‌تواند اعتبار آن را تحت تاثیر قرار دهد و منجر به مشکلات حقوقی و مالی شود. به همین دلیل، پیش از صدور و یا پذیرش سفته، باید تمامی جوانب حقوقی آن به‌طور دقیق بررسی شود.
ویژگی‌های مهم سفته
سفته به‌عنوان یکی از ابزارهای مالی معتبر در معاملات، ویژگی‌ها و شرایط خاصی دارد که آن را از سایر اسناد مالی متمایز می‌کند. این ویژگی‌ها به‌طور مستقیم بر اعتبار و قابلیت اجرایی آن تاثیر می‌گذارند.
- تعهد پرداخت مبلغ معین
یکی از ویژگی‌های اصلی سفته این است که صادرکننده به‌طور مستقیم تعهد می‌کند که مبلغ مشخصی را در تاریخ معین به دارنده سفته پرداخت کند. این تعهد به‌صورت قطعی و بدون شرط است و صادرکننده موظف است مبلغ مذکور را به دارنده سفته پرداخت کند. - قابلیت انتقال
سفته یکی از ابزارهای مالی قابل انتقال است، به این معنی که دارنده می‌تواند آن را به فرد دیگری انتقال دهد. این انتقال باید به‌صورت قانونی و با امضای انتقال‌دهنده در پشت سفته انجام شود. این ویژگی به دارنده اجازه می‌دهد که برای دریافت مبلغ خود از صادرکننده، سفته را به شخص ثالثی منتقل کند. - اجرا در صورت عدم پرداخت
در صورتی که صادرکننده مبلغ سفته را در تاریخ مشخص پرداخت نکند، دارنده سفته می‌تواند از طریق مراجع قضائی مبلغ را از او وصول کند. این امکان، سفته را به‌عنوان یک ابزار مالی با ضمانت اجرایی در نظر می‌گیرد. - محدودیت زمانی برای پرداخت
سفته یک تاریخ دقیق برای پرداخت مبلغ دارد. در صورتی که این تاریخ فرا برسد و مبلغ پرداخت نشود، دارنده سفته می‌تواند اقدام قانونی انجام دهد. این برخلاف چک است که می‌تواند به‌صورت معین یا نامشخص باشد. - نیاز به امضاء و مشخصات دقیق
برای معتبر بودن سفته، امضاء صادر کننده و ذکر دقیق اطلاعاتی مانند نام صادرکننده، نام دارنده، مبلغ، تاریخ صدور و تاریخ پرداخت ضروری است. عدم وجود هر یک از این موارد می‌تواند اعتبار سفته را با مشکل روبه‌رو کند.
اطلاعات ضروری که باید در سفته ذکر شود
برای اینکه سفته از نظر قانونی معتبر باشد، باید اطلاعات دقیق و کاملی در آن درج شود. این اطلاعات به شرح زیر هستند:
- نام کامل صادرکننده و دارنده سفته
باید مشخص شود که صادرکننده کیست و سفته به چه شخصی (دارنده) پرداخت میشود. این اطلاعات باید به‌صورت دقیق و صحیح درج گردد. - مبلغ دقیق که باید پرداخت شود
مبلغ ذکر شده باید به‌طور واضح و بدون ابهام در سفته درج شود. مبلغ می‌تواند به‌صورت عددی و نوشتاری باشد. - تاریخ صدور و تاریخ پرداخت
تاریخ دقیق صدور و تاریخ پرداخت باید در سفته ذکر شود. تاریخ پرداخت باید قطعی و بدون ابهام باشد. عدم ذکر تاریخ پرداخت می‌تواند منجر به مشکلات قانونی شود. - امضاء صادرکننده
امضاء صادر کننده یکی از الزامات مهم برای اعتبار قانونی سفته است. بدون امضاء، سفته غیرقانونی خواهد بود. - جزئیات انتقال (در صورت انتقال سفته)
در صورتی که سفته منتقل میشود، باید اطلاعات مربوط به انتقال‌دهنده و گیرنده در پشت سفته ثبت شود. - نشانی و اطلاعات تماس صادرکننده (اختیاری)
در برخی موارد، درج نشانی صادرکننده می‌تواند به کمک مراجع قانونی بیاید، هرچند این مورد به‌طور رسمی در بسیاری از سفته‌ها ضروری نیست.
تفاوت‌های سفته با چک و سایر ابزارهای مالی
سفته، چک و سایر ابزارهای مالی مانند برات هرکدام ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند. در اینجا به تفاوت‌های اصلی سفته با چک و سایر ابزارهای مالی پرداخته میشود:
- تفاوت در مسئولیت‌ها
- سفته: در سفته، صادر کننده مستقیماً متعهد به پرداخت مبلغ مشخص در تاریخ معین است. دارنده سفته می‌تواند به‌طور مستقیم از صادرکننده مبلغ را مطالبه کند.
- چک: در چک، صادرکننده از بانک درخواست می‌کند که مبلغ مشخصی را به دارنده چک پرداخت کند. این در حالی است که مسئولیت اصلی پرداخت در چک، بر عهده بانک صادرکننده است و نه صادرکننده چک.
- سفته: در سفته، صادر کننده مستقیماً متعهد به پرداخت مبلغ مشخص در تاریخ معین است. دارنده سفته می‌تواند به‌طور مستقیم از صادرکننده مبلغ را مطالبه کند.
- تفاوت در زمان و شرایط پرداخت
- سفته: تاریخ پرداخت در سفته قطعی است و در صورت عدم پرداخت در تاریخ معین، دارنده می‌تواند از طریق مراجع قانونی اقدام کند.
- چک: چک می‌تواند تاریخ مشخصی نداشته باشد (چک مدت‌دار) یا تاریخ پرداخت به‌طور معین درج شود. در صورت عدم پرداخت، دارنده چک می‌تواند از بانک صادرکننده پیگیری کند.
- سفته: تاریخ پرداخت در سفته قطعی است و در صورت عدم پرداخت در تاریخ معین، دارنده می‌تواند از طریق مراجع قانونی اقدام کند.
- قابلیت انتقال
- سفته: سفته به‌راحتی قابل انتقال به دیگران است. دارنده سفته می‌تواند آن را به فرد دیگری منتقل کند.
- چک: چک هم قابل انتقال است، اما انتقال آن باید با امضای پشت چک (مشتمل بر انتقال به شخص دیگر) صورت گیرد. در مواردی مانند چک‌های تضمینی، انتقال ممکن است محدودیت‌هایی داشته باشد.
- سفته: سفته به‌راحتی قابل انتقال به دیگران است. دارنده سفته می‌تواند آن را به فرد دیگری منتقل کند.
- اجرا در صورت عدم پرداخت
- سفته: در صورت عدم پرداخت، دارنده سفته می‌تواند از طریق مراجع قضائی مبلغ را از صادرکننده وصول کند.
- چک: در صورتی که چک برگشت بخورد، دارنده می‌تواند با مراجعه به بانک اقدام کند، اما روند قانونی آن نسبت به سفته معمولاً پیچیده‌تر است و ممکن است برای دریافت مبلغ از طریق دادگاه نیاز به مدت زمان بیشتری باشد.
- سفته: در صورت عدم پرداخت، دارنده سفته می‌تواند از طریق مراجع قضائی مبلغ را از صادرکننده وصول کند.
- کاربرد
- سفته: معمولاً در معاملات تجاری یا قرضی برای تضمین پرداخت در آینده استفاده میشود.
- چک: بیشتر در مبادلات روزمره به‌عنوان وسیله پرداخت مورد استفاده قرار می‌گیرد و ضمانت اجرایی ندارد.
- سفته: معمولاً در معاملات تجاری یا قرضی برای تضمین پرداخت در آینده استفاده میشود.
در نهایت، انتخاب بین سفته و چک بستگی به نوع معامله، اعتماد طرفین و نیاز به ضمانت اجرایی دارد. هرکدام از این ابزارهای مالی می‌توانند مزایا و معایب خاص خود را در شرایط مختلف داشته باشند.
نحوه گرفتن سفته از بانک ملی
برای گرفتن سفته از بانک ملی ایران، می‌توانید مراحل زیر را دنبال کنید:
1. مراجعه به شعبه بانک ملی
ابتدا باید به یکی از شعب بانک ملی ایران مراجعه کنید. برای این کار بهتر است شعبه‌ای را انتخاب کنید که در محل زندگی یا کسب‌وکار شما قرار دارد. برخی شعب ممکن است خدمات مربوط به صدور سفته را ارائه ندهند، بنابراین قبل از مراجعه می‌توانید از طریق تماس با شعبه، از ارائه این خدمت مطمئن شوید.
2. آماده کردن مدارک لازم
برای دریافت سفته از بانک ملی، به مدارک زیر نیاز دارید:
- کارت ملی و کارت بانک (یا هر مدرک شناسایی معتبر دیگر)
- کد اقتصادی (اگر برای کارهای تجاری و حقوقی سفته می‌خواهید)
- گواهی اشتغال به کار یا مدرک درآمد (برای اشخاص حقوقی یا کسانی که در حال انجام معاملات تجاری هستند)
- اسناد و مدارک قانونی یا قراردادهایی که نشان‌دهنده لزوم استفاده از سفته است (در صورت نیاز)
3. درخواست سفته از بانک
پس از مراجعه به شعبه، باید درخواست خود را برای دریافت سفته مطرح کنید. بانک معمولاً برای صدور سفته از شما فرم‌هایی خواهد خواست که باید پر کنید.
4. پرداخت هزینه‌های مربوطه
صدور سفته معمولاً با هزینه‌هایی همراه است که شامل مبلغ حق‌الزحمه صدور سفته و کارمزدهای بانکی میشود. میزان این هزینه‌ها ممکن است بسته به مبلغ و نوع سفته (سفته‌های تضمینی، حقوقی، یا شخصی) متفاوت باشد. در این مرحله، باید هزینه‌ها را پرداخت کنید.
5. تحویل سفته
پس از تکمیل مراحل و پرداخت هزینه‌ها، بانک سفته را برای شما صادر می‌کند. این سفته معمولاً به‌صورت آماده و چاپ‌شده به شما تحویل داده میشود.
6. امضاء و تکمیل اطلاعات سفته
قبل از استفاده از سفته، باید مطمئن شوید که تمامی اطلاعات لازم، از جمله مبلغ، تاریخ صدور، تاریخ پرداخت، و نام‌های صادرکننده و گیرنده، به‌طور دقیق در سفته درج شده باشد. همچنین باید سفته را امضا کنید.
نکات مهم:
- اگر سفته را برای شخص دیگری صادر می‌کنید (مثلاً به‌عنوان تضمین برای یک قرارداد)، باید از آن شخص (گیرنده) مشخصات دقیق را دریافت کنید.
- بعضی شعب ممکن است شرایط خاصی برای صدور سفته داشته باشند، بنابراین بهتر است از قبل تماس بگیرید و از شرایط آن شعبه اطلاع پیدا کنید.
با انجام این مراحل، شما می‌توانید سفته خود را از بانک ملی ایران دریافت کنید.
خطرات سفته دادن
استفاده از سفته به‌عنوان یکی از ابزارهای مالی معتبر، می‌تواند در برخی شرایط خطراتی را به همراه داشته باشد. این خطرات به‌ویژه در صورتی که به‌درستی و با دقت استفاده نشود، ممکن است برای صادرکننده یا گیرنده سفته مشکلات حقوقی و مالی ایجاد کند. در ادامه به برخی از خطرات مهم مربوط به دادن سفته اشاره می‌کنیم:
1. مسئولیت پرداخت مبلغ سفته
صادرکننده سفته مسئول پرداخت مبلغ تعیین‌شده در تاریخ مشخص است. در صورتی که صادرکننده نتواند مبلغ را در تاریخ مقرر پرداخت کند، دارنده سفته می‌تواند از طریق مراجع قضائی اقدام به وصول مبلغ کند. این می‌تواند منجر به پرداخت جریمه، خسارت، یا حتی مجازات‌های قانونی برای صادرکننده شود.
2. خطرات مالی و اعتباری
در صورتی که صادرکننده نتواند مبلغ سفته را پرداخت کند، ممکن است با مشکلات جدی در زندگی مالی خود مواجه شود. علاوه بر بدهی، صادرکننده ممکن است با تخریب اعتبار مالی خود روبه‌رو شود. این موضوع می‌تواند بر توانایی او برای دریافت وام یا سایر خدمات مالی در آینده تاثیر منفی بگذارد.
3. مجازات‌های کیفری در صورت عدم پرداخت
اگر سفته توسط صادرکننده در موعد مقرر پرداخت نشود، دارنده سفته می‌تواند از طریق مراجع قضایی اقدام کند. در برخی از موارد، عدم پرداخت سفته به‌عنوان یک جرم مالی شناخته میشود و ممکن است صادرکننده به مجازات‌های کیفری مانند جریمه یا حتی زندان محکوم شود.
4. خطرات در صورت انتقال نادرست سفته
یکی از ویژگی‌های سفته، قابلیت انتقال آن به دیگران است. اگر در حین انتقال سفته به فردی دیگر، اطلاعات ناقص یا نادرستی درج شود یا امضای فرد انتقال‌دهنده و گیرنده به‌درستی انجام نشود، اعتبار سفته از بین می‌رود. در این حالت، فرد جدید ممکن است نتواند از سفته برای مطالبه مبلغ استفاده کند.
5. عدم دقت در مشخصات و تاریخ‌ها
اگر تاریخ پرداخت یا مبلغ یا اطلاعات دیگر در سفته به‌درستی درج نشود، ممکن است در صورت بروز مشکل، صادرکننده نتواند از حقوق خود دفاع کند و سفته از نظر قانونی معتبر نباشد. بنابراین، صدور سفته با دقت و توجه به جزئیات بسیار اهمیت دارد.
6. خطرات ناشی از استفاده در معاملات غیررسمی
در صورتی که سفته در معاملات غیررسمی یا غیرقانونی استفاده شود، ممکن است مشکلات قانونی برای صادرکننده یا گیرنده به‌وجود بیاید. از جمله این مشکلات می‌توان به احتمال بروز اختلافات قانونی و عدم امکان وصول مبلغ از صادرکننده اشاره کرد.
7. نکات حقوقی در صورت ورشکستگی صادرکننده
در صورتی که صادرکننده سفته ورشکسته شود یا به دلیل مشکلات مالی نتواند مبلغ سفته را پرداخت کند، دارنده سفته ممکن است نتواند مبلغ را به‌طور کامل وصول کند. در این صورت، گیرنده سفته ممکن است مجبور شود برای دریافت مبلغ از طریق مسیرهای حقوقی پیچیده‌تر و زمان‌بر اقدام کند.
8. عدم شناخت طرفین معامله
اگر صادرکننده یا گیرنده سفته نتوانند طرفین معامله را به‌درستی شناسایی کنند یا از اعتبار طرف مقابل مطمئن نباشند، ممکن است با مشکلات جدی در بازپرداخت مواجه شوند. در این صورت، شخص صادرکننده ممکن است نتواند مبلغ را به‌موقع پرداخت کند، یا شخص دریافت‌کننده نتواند آن را از فرد دیگر مطالبه کند.
9. ریسک‌های مرتبط با سفته‌های صادره برای سایر افراد
در صورتی که سفته به‌عنوان وثیقه برای وام یا قرض صادر شود، فرد دیگری ممکن است در صورت عدم پرداخت، مسئولیت بازپرداخت را بر عهده بگیرد. این می‌تواند منجر به تضییع حقوق آن فرد و فشارهای مالی به او شود.
10. خطرات ناشی از استفاده در قراردادهای غیر شفاف
اگر سفته برای تضمین قراردادهای غیر شفاف یا مشکوک صادر شود، در صورت بروز اختلافات، فرد صادرکننده ممکن است نتواند از حقوق خود دفاع کند یا مبلغ را از طرف مقابل دریافت کند.
نحوه گرفتن سفته از بدهکار
گرفتن سفته از بدهکار یکی از روش‌های رایج برای تضمین بازپرداخت بدهی است. این کار می‌تواند به‌عنوان یک ابزار قانونی برای اطمینان از پرداخت بدهی در آینده استفاده شود. برای گرفتن سفته از بدهکار، می‌توانید مراحل زیر را دنبال کنید:
1. موافقت با دادن سفته
- پیش از درخواست سفته، ابتدا باید با بدهکار توافق کنید که سفته را به‌عنوان تضمین برای بازپرداخت بدهی به شما بدهد. این توافق ممکن است به‌صورت شفاهی یا کتبی انجام شود، اما بهتر است این توافق به‌صورت مکتوب باشد تا در صورت بروز مشکل، از آن به‌عنوان مدرک استفاده کنید.
- لازم است که بدهکار از شرایط پرداخت، مبلغ دقیق بدهی، تاریخ پرداخت و سایر جزئیات اطلاع داشته باشد.
2. تهیه فرم‌های سفته
- برای گرفتن سفته از بدهکار، باید به یکی از بانک‌ها مراجعه کنید. سفته‌ها معمولاً به‌صورت چاپی و آماده در بانک‌ها موجود است. اگر از بانک نمی‌خواهید که سفته را صادر کند، می‌توانید سفته را خودتان تهیه کنید و بدهکار را ملزم به امضای آن کنید.
- همچنین می‌توانید از نمونه‌های سفته قانونی که در بازار موجود است، استفاده کنید. این سفته‌ها باید اطلاعات دقیق و صحیح را در خود داشته باشند.
3. نوشتن اطلاعات دقیق در سفته
در هنگام پر کردن سفته، باید اطلاعات زیر را به‌طور دقیق وارد کنید:
- نام و مشخصات دقیق صادرکننده (بدهکار): نام کامل، شماره ملی، نشانی و شماره تلفن بدهکار باید در سفته ذکر شود.
- مبلغ دقیق بدهی: مبلغی که بدهکار باید پرداخت کند باید به‌صورت واضح و دقیق درج شود.
- تاریخ پرداخت: تاریخ دقیقی که بدهکار باید مبلغ سفته را پرداخت کند باید ذکر شود.
- نام و مشخصات دریافت‌کننده سفته: باید نام شما (یا شخصی که بدهی به او تعلق دارد) نیز در سفته ذکر شود.
- امضا: بدهکار باید سفته را امضا کند تا آن را به‌عنوان تعهد خود به پرداخت مبلغ در تاریخ معین به رسمیت بشناسد.
4. تعیین شرایط دقیق برای بازپرداخت بدهی
قبل از اینکه بدهکار سفته را امضا کند، باید شرایط بازپرداخت دقیقاً تعیین شده باشد. این شرایط ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تاریخ دقیق پرداخت بدهی
- شرایط پرداخت (نقدی، اقساطی، یا سایر روش‌ها)
- جزئیات اضافی مانند امکان تغییر تاریخ یا مبلغ در صورت توافق دوطرفه
5. امضا و تحویل سفته
پس از پر کردن اطلاعات و تایید شرایط، بدهکار باید سفته را امضا کند. پس از امضاء، سفته به‌طور رسمی به عنوان یک سند معتبر و تعهدآور محسوب میشود. شما باید یک نسخه از سفته را نگه دارید و یک نسخه را به بدهکار تحویل دهید.
6. آگاه کردن بدهکار از عواقب عدم پرداخت
قبل از گرفتن سفته، بهتر است بدهکار را از عواقب عدم پرداخت مبلغ سفته آگاه کنید. در صورتی که بدهکار نتواند مبلغ را پرداخت کند، شما می‌توانید از طریق مراجع قضایی اقدام کنید. این اقدام ممکن است شامل شکایت قانونی برای وصول مبلغ یا استفاده از سفته به‌عنوان مدرک باشد.
7. ثبت و نگهداری نسخه‌ای از سفته
پس از دریافت سفته، باید نسخه‌ای از آن را در جای امن نگهداری کنید. این نسخه برای شما به‌عنوان مدرک قانونی در صورت بروز اختلافات یا عدم پرداخت بدهی ضروری است.
سفته بعد از چند سال باطل میشود
سفته از نظر قانونی تا زمانی که تاریخ پرداخت آن نگذشته باشد، معتبر است و نیازی به باطل شدن ندارد. اما بعد از تاریخ پرداخت، ممکن است محدودیت‌هایی برای اقدام به درخواست پرداخت و پیگیری قانونی آن وجود داشته باشد.
مدت زمان اعتبار سفته
در حقوق ایران، مدت زمان اعتبار سفته به‌طور کلی به موارد زیر بستگی دارد:
- مطالبه پرداخت سفته:
طبق قانون، دارنده سفته می‌تواند برای دریافت مبلغ سفته تا 6 ماه پس از تاریخ سررسید (تاریخ پرداخت) اقدام کند. یعنی اگر تاریخ پرداخت سفته گذشته باشد، دارنده سفته تا 6 ماه پس از آن تاریخ فرصت دارد که برای وصول مبلغ از طریق مراجع قضائی یا سایر روش‌های قانونی اقدام کند. - محدودیت زمانی برای طرح شکایت:
بعد از گذشت 6 ماه از تاریخ سررسید سفته، اگر دارنده اقدام قانونی نکرده باشد، امکان پیگیری قضائی و مطالبه مبلغ از طریق دادگاه برای او از دست می‌رود. این به این معنی است که بعد از 6 ماه، نمی‌توان سفته را در دادگاه به‌عنوان یک سند مطالبه طلب ارائه داد. - ابطال سفته:
اگر به هر دلیلی سفته پرداخت نشود یا دارنده تصمیم به ابطال آن بگیرد، باید به دادگاه یا مرجع قانونی مربوطه مراجعه کرده و درخواست ابطال سفته را انجام دهد. این فرایند به‌طور معمول در صورتی انجام میشود که سفته از سوی صادرکننده به‌صورت قانونی برگشت خورده باشد و یا نیاز به انجام مراحل خاصی وجود داشته باشد.
نتیجه‌گیری در مورد نکاتی که باید قبل از دادن سفته بدانید و رعایت کنید
استفاده از سفته به‌عنوان یک ابزار مالی معتبر می‌تواند در برخی شرایط برای تضمین بدهی یا انجام معاملات مفید باشد. با این حال، استفاده نادرست یا بی‌دقتی در تنظیم سفته ممکن است منجر به مشکلات حقوقی و مالی جدی شود. به‌طور کلی، رعایت نکات قانونی، مالی و حقوقی در هنگام صدور و دریافت سفته اهمیت زیادی دارد.
با رعایت این نکات و اقدامات احتیاطی، می‌توانید از سفته به‌عنوان یک ابزار تضمینی معتبر بهره‌برداری کنید و از بروز مشکلات حقوقی و مالی جلوگیری نمایید.